کمپرسورهای پیستونی یکی از رایجترین و قدیمیترین انواع کمپرسورها در صنعت هستند که با حرکت رفتوبرگشتی پیستون، هوا را فشرده میکنند. به دلیل ساختار مکانیکی و قطعات متحرک زیاد، این نوع کمپرسورها نسبت به مدلهای اسکرو و اویلفری نیاز بیشتری به سرویس و تعمیرات دورهای دارند.
در ادامه مهمترین موارد مربوط به عیبیابی و تعمیر کمپرسورهای پیستونی را معرفی میکنیم:
در سیستمهای سرمایشی و برودتی مانند چیلرها، سردخانهها، تونلهای انجماد و یخچالهای صنعتی از انواع مختلف کمپرسور استفاده میشود. سه مدل بسیار رایج عبارتاند از:
در ادامه هر کدام را همراه با قطعات اصلی و نکات تعمیراتی توضیح میدهیم.
کمپرسورهای پیستونی نیمهبسته کاملاً قابل تعمیر هستند، زیرا پوسته آنها با پیچ بسته شده و میتوان به قطعات داخلی دسترسی داشت. این مدل بیشتر در سردخانهها، چیلرهای تراکمی، سوپرمارکتها و فریزرهای صنعتی استفاده میشود.
عملکرد این کمپرسور شبیه موتور خودرو است:
پیستون در سیلندر حرکت رفتوبرگشتی دارد و گاز مبرد را فشرده کرده و به کندانسور ارسال میکند.
تبدیل حرکت دورانی موتور به حرکت رفتوبرگشتی پیستونها
خرابی: لرزش، صدا، گیرپاژ
اتصال پیستون به میللنگ
خرابی: شکستگی، لقی زیاد، سر و صدای تقتق
گاز داخل سیلندر را فشرده میکند
خرابی: خط افتادن، سوختن
آببندی فشار و جلوگیری از برگشت گاز
خرابی: کاهش فشار و گرم کردن کمپرسور
محفظه حرکت پیستون
خرابی: خط افتادن یا ساییدگی
کنترل مکش و دهش گاز
خرابی سوپاپها شایعترین علت کاهش راندمان است
تأمین نیروی چرخش میللنگ
خرابی: سوختن سیمپیچ، جریانکشی زیاد
پمپاژ روغن برای خنککاری و روانکاری
خرابی = افزایش دمای کمپرسور
مخزن روغن کمپرسور
نمایش سطح روغن
برای تعمیر و شارژ مبرد
کمپرسورهای اسکرال (حلزونی) در چیلرهای کوچک، مینیچیلرها، اسپلیتها و سیستمهای VRF استفاده میشوند. این مدلها:
کمصدا
بدون قطعات رفتوبرگشتی
راندمان بالا
لرزش بسیار کم
نگهداری آسان
هستند.
دو صفحه حلزونی شکل (Scroll) یکی ثابت و دیگری متحرک هستند. با حرکت مداری اسکرال متحرک، گاز مبرد به سمت مرکز فشرده میشود.
قلب کمپرسور – گاز را فشرده میکنند
خرابی: شکستن تیغهها، گیرپاژ، کاهش ظرفیت
چرخش اسکرال متحرک را تأمین میکند
تحمل حرکت مداری اسکرال
خرابی: ایجاد صدا و لرزش
انتقال نیرو از موتور به اسکرال
برای چیلرهای اسکرال با ظرفیت بالا
جلوگیری از سوختن موتور
ورود و خروج گاز مبرد
برای جلوگیری از برگشت گاز
معمولاً فقط:
فیلترها
قطعات برقی
شیرها
یا تعویض کامل کمپرسور
انجام میشود.
کمپرسور اسکرو در چیلرهای صنعتی، سردخانههای بزرگ و کارخانهها استفاده میشود.
این مدل برای ظرفیتهای بالا و مصرف ۲۴ ساعته ایدهآل است.
دو روتور مارپیچ (Male & Female Rotor) گاز را بین شیارهای خود گیر انداخته و با چرخش، آن را فشرده میکنند.
اصلیترین بخش که مسئول فشردهسازی هستند
خرابی: ساییدگی، شکستن لبهها، کاهش راندمان شدید
جدا کردن روغن از گاز خروجی
خرابی = مصرف زیاد روغن + افزایش دمای سیستم
تمیز کردن روغن
گرفتگی = داغ کردن دستگاه
پمپاژ روغن برای خنککاری روتورها
تنظیم ظرفیت کمپرسور (Load/Unload)
معمولاً با اویلکولر آبی یا هوایی
در برخی مدلها مستقیم به روتورها کوپل شده
ورود و خروج مبرد
برای کنترل خودکار چیلر
نوع کمپرسور | کاربرد | قابلیت تعمیر | ویژگی |
|---|---|---|---|
پیستونی نیمهبسته | سردخانه، چیلر، سوپرمارکت | کاملاً قابل تعمیر | قطعات زیاد، راندمان متوسط |
اسکرال | چیلر کوچک، VRF، مینیچیلر | کم | کمصدا، لرزش کم |
اسکرو | چیلر صنعتی، سردخانه بزرگ | بالا | ظرفیت زیاد، ۲۴ساعته |
چیلر تراکمی، چه آبخنک (Water–Cooled) و چه هواخنک (Air–Cooled) از مجموعهای از قطعات مکانیکی، برقی و کنترلی تشکیل شده است که هدف آنها تولید آب سرد برای سیستمهای تهویه، سردخانهها و خطوط صنعتی است.
در چیلر آبخنک، گرمای گاز داغ (Discharge Gas) توسط کندانسور آبی + برج خنککننده دفع میشود.
قلب چیلر – گاز مبرد را فشرده کرده و وارد کندانسور میکند.
نوع کمپرسورهای مورد استفاده:
پیستونی نیمهبسته
اسکرال
اسکرو
سانتریفیوژ (در ظرفیتهای بزرگ)
نوع پوسته و لوله (Shell & Tube)
آب سرد برج خنککننده از داخل آن عبور کرده و گرمای مبرد را جذب میکند.
پوسته فولادی
باندل لولههای مسی
جداکننده مبرد
شیرهای سرویس
شیر تخلیه و هواگیری
نوع پوسته و لوله یا صفحهای (Plate Type).
آب ورودی ساختمان از پوسته عبور کرده و با مبرد در لولهها تبادل دما میکند.
پوسته
لولهها
عایق رطوبتی
سنسور دما
شیر هواگیری و تخلیه
وظیفه دفع گرمای جذبشده توسط کندانسور آبی را دارد.
فن و موتور
پکینگ
لوور
بیسین آب
فلوتینگ والو
نازلها
آب را از کندانسور به برج و بالعکس منتقل میکند.
کنترل فشار بالا (HP)
کنترل فشار پایین (LP)
ترموستات آنتیفریز
کنترل ظرفیت کمپرسور
سنسورهای دما و فشار
سوئیچ جریان آب (Flow Switch)
کاهش فشار و دمای مبرد قبل از ورود به اواپراتور
نوع:
ترموستاتیکی (TXV)
الکترونیکی (EEV)
شامل:
PLC یا کنترلر چیلر
کنتاکتور
بیمتال
رله
HMI
اینورتر
ترموستاتها
در چیلر هواخنک، گرما توسط فن و کویلهای کندانسور هوایی دفع میشود و نیاز به برج خنککننده نداریم.
معمولاً از نوع:
اسکرال (در ظرفیتهای پایین)
اسکرو (در ظرفیتهای بالا)
شامل:
کویلهای مسی
فین آلومینیومی
چندین فن محوری
موتور فن
سنسور فشار
کنترل دور (اینورتر یا فنسایکل)
مانند مدل آبخنک، معمولاً نوع پوستهولوله یا صفحهای.
آب سرد خروجی به سیستم تهویه ارسال میشود.
وظیفه کاهش فشار مبرد قبل از اواپراتور
در چیلر هواخنک گاز داغ کندانسور توسط فنها خنک میشود.
پروانه
موتور
هاب
کاور
محافظ فن
رطوبت و ذرات را از مبرد حذف میکند.
نمایش وضعیت مبرد، وجود رطوبت، و مشاهده حالت بخار/مایع
جلوگیری از ورود مایع مبرد به کمپرسور
(در بیشتر چیلرهای هواخنک بهخصوص اسکرال)
در چیلرهای اسکرو ضروری است
وظیفه جدا کردن روغن از مبرد
شامل:
PLC یا برد کنترل چیلر
سنسورهای دما و فشار
رلهها
کنتاکتورها
اینورتر فن و پمپ
HMI
قطعه | چیلر آبخنک | چیلر هواخنک |
|---|---|---|
| کندانسور | پوسته و لوله | کویل هوایی + فن |
| برج خنککننده | دارد | ندارد |
| پمپ آب کندانسور | دارد | ندارد |
| فن کندانسور | ندارد | دارد |
| مصرف برق | کمتر | بیشتر |
چیلر تراکمی یکی از گرانترین تجهیزات تاسیساتی است و خرابی آن میتواند باعث توقف کامل تولید یا قطع سیستم سرمایش شود.
سرویس نکردن چیلر بهموقع باعث:
افزایش مصرف برق تا ۴۰٪
کاهش عمر کمپرسور تا ۵۰٪
آسیب به اواپراتور و کندانسور
نشتی گاز مبرد و کاهش راندمان
خاموشیهای مکرر و آلارمهای سیستم
میشود.
✔ کاهش مصرف انرژی
✔ جلوگیری از سوختن کمپرسور
✔ افزایش عمر قطعات
✔ کاهش هزینه تعمیرات سنگین
✔ کارکرد پایدار در گرمترین روزهای سال
در ادامه مهمترین مشکلاتی که معمولاً در چیلرهای تراکمی هواخنک و آبخنک دیده میشود را آوردهام:
سرمایش ضعیف
داغ شدن کمپرسور
یخزدگی اواپراتور
لرزش کمپرسور
علت: ترک لولهها، شل بودن اتصالات، سوراخ شدن کویلها.
افزایش آمپر کمپرسور
کاهش راندمان
بالا رفتن فشار کندانس
علت: گرفتگی لولهها، چربی، رسوب، گرد و غبار.
(پیستونی – اسکرال – اسکرو)
علائم:
روشن نشدن
صدای غیرعادی
بالا رفتن آمپر
قطع شدن توسط اورلود
دلایل:
نشتی گاز، کمبود روغن، برگشت مایع، فشار بیش از حد، کثیفی کندانسور.
رسوبگرفتگی
نشتی مکانیکال سیل
کاهش دبی جریان آب
داغ شدن پمپ
سوختن موتور فن
اضافهبار
خرابی بلبرینگ
عدم کنترل دور (در مدلهای اینورتر)
ارورهای دائمی
قطع و وصل شدن دستگاه
خطای سنسورها
عملکرد غیرعادی شیر انبساط
کمبود گاز
خرابی سنسور دما
دبی کم آب
گرفتگی فیلترها
این بخش برای سایت بسیار مهم است و مشتری را قانع میکند با شما تماس بگیرد:
تست آمپر
تست روغن
چک کردن لرزش
بررسی خط مکش و دهش
شستوشوی کندانسور هواخنک
اسیدشویی مدار کندانسور آبی
تست فشار و دما
تست نشتی
وکیومگیری اصولی
شارژ مبرد استاندارد
تست کنتاکتورها
بررسی برد الکترونیکی
تست سنسورها و ارورها
هواگیری
سرویس مکانیکال سیل
تنظیم دبی جریان
شستشو
تست جریان آب
بررسی یخزدگی
چیلر دستگاهی پیچیده است؛ کوچکترین اشتباه در شارژ گاز، تنظیم فشار یا تعمیر کمپرسور میتواند باعث آسیب جدی شود.
سوختن کمپرسور (هزینه چند صد میلیونی)
نشت گاز مبرد و آسیب به محیط زیست
کاهش بازده چیلر
افزایش هزینه برق
به همین دلیل سرویس چیلر باید توسط تکنسین متخصص و باتجربه انجام شود.